ไม้จิ้มฟัน

เวลามีเศษอาหารติดตามซอกฟัน สิ่งที่คิดถึงก่อนอื่นเลย ก็เห็นจะเป็น " ไม้จิ้มฟัน " ไม้จิ้มฟันเป็นอุปกรณ์ ที่มีใช้มาตั้งแต่โบร่ำโบราณ เวลาเศษอาหารติดตามซอกฟัน ทำจากไม้ โลหะ เขาสัตว์ ปัจจุบันทำมาจากพลาสติกก็มีมาก ลักษณะของไม้จิ้มฟันส่วนมาก จะเป็นแท่งกลมมีปลายเรียวแหลมเล็ก หน้าที่หลักของไม้จิ้มฟัน คือ เพื่อใช้เขี่ยเศษอาหารชิ้นโต ๆ ที่ติดตามซอกฟัน แต่ไม้จิ้มฟันไม่สามารถทำความสะอาด ในระดับที่เอาคราบอาหาร หรือที่เรียกว่า " คราบพลัค " (plaque) ซึ่งเป็นตัวการสำคัญ ที่ทำให้เกิดโรคฟันฟุ และเหงือกอักเสบได้

การทำความสะอาดซอกฟัน หรือด้านข้างของฟัน ทันตแพทย์จะมีอุปกรณ์หลาย ๆ อย่าง ที่จะแนะนำให้ใช้ เช่น ไหมขัดซอกฟัน (Dental floss) แปรงซอกฟัน (interproximal brush) หรือ water pick

ไหมขัด(ซอก)ฟัน

ไหมขัดฟัน หรือ ไหมขัดซอกฟัน เป็นใยไนล่อน ที่ใช้ทำความสะอาดซอกฟัน และสามารถขจัดคราบอาหาร หรือเศษอาหารชิ้นโต ๆ ได้อย่างดี และไม่เป็นอันตรายต่อเหงือก เพียงแค่มีข้อจำกัด ที่ต้องฝึกฝนในการใช้ และจะใช้เวลาบ้างเล็กน้อย ที่จะทำความสะอาดให้ครบทุกซี่ ทีนี้ถ้าเรามาเทียบไม้จิ้มฟัน กับไหมขัดฟันแล้ว อะไรจะมีประสิทธิภาพในการทำความสะอาดได้ดีกว่ากัน...

ตัวไม้จิ้มฟันที่ใช้กันอยู่ มักจะใช้แบบผิดวิธี คือ เราจะใช้จิ้มเอาเศษอาหารออก โดยการผลักไม้จิ้มฟันให้ผ่านซอกเหงือก เพราะความเรียวเล็กที่ปลาย และใหญ่ที่โคน เมื่อผลักเลยเข้าไปในซอกฟันมาก ๆ เข้า ขนาดของไม้จิ้มฟันก็ไปเบียดให้ยอดเหงือกถูกกดต่ำลง เมื่อใช้กันทุกวี่ทุกวันหลังอาหาร ยอดเหงือกที่เคยแหลม ๆ ปิดซอกฟันจะถูกเบียดให้ต่ำลง และทำให้มีช่องว่างใหญ่ขึ้น ช่องว่างใหญ่มีผลทำให้เศษอาหารติดง่ายยิ่งขึ้น (ยิ่งใช้ไม้จิ้มฟันเศษอาหารก็ยิ่งติด) เมื่อเกิดช่องว่างระหว่างฟันทำให้ขาดความสวยงามโดยเฉพาะฟันหน้า

วิธีใช้ไม้จิ้มฟันอย่างถูกต้อง

ใช้ไม้จิ้มฟันเขี่ยเศษอาหารให้ออก มากกว่าการจิ้มเข้าไป เวลาเขี่ยเศษอาหาร เราเขี่ยจากเหงื่อไปตามซี่ฟัน และไม่ควรทิ่มจากด้านหน้าฟันให้ทะลุไปถึงหลังฟัน ถ้าทำอย่างนี้ได้ไม้จิ้มฟันจะไม่กดเหงือกให้ลดต่ำลง โอกาสเกิดช่องว่างก็น้อยลง เมื่อเกิดช่องว่างแล้ว โอกาสแก้ไขให้ยอดเหงือกกลับมาสู่ตำแหน่งเดิม เป็นเรื่องยากมาก

คุณแน่ใจได้อย่างไรว่า ไม้จิ้มฟันสะอาดพอ??

ความสะอาดของไม้จิ้มฟันก็เป็นอีกประเด็นหนึ่ง ที่ควรให้ความสำคัญ เนื่องจากไม้จิ้มฟัน ที่มีจำหน่ายในท้องตลาดทั่ว ๆ ไป " ไม่มีการฆ่าเชื้ออย่างถูกต้อง " การใช้ไม้จิ้มฟันอย่างไม่ระมัดระวัง อาจทำให้มีการติดเชื้อได้ โดยเฉพาะคนที่มีโรคเหงือกอักเสบอยู่แล้ว หรือมีการหักของไม้จิ้มฟันคาอยู่ที่เหงือก

จะเห็นได้ว่า ไม้จิ้มฟันเองมีประโยชน์ ในการเขี่ยเอาเศษอาหารออกก็จริง แต่อีกด้านหนึ่ง ก็มีผลต่อโครงสร้างของเหงือกด้วยเช่นกัน