ผมร่วง...... แนะรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ช่วยได้

"เส้นผม" เปรียบเสมือนแขนขาของผิวหนัง เส้นผมและขนในแต่ละส่วนของร่างกายคนเรา ไม่เหมือนกัน คนเรามีขนหลายชนิด ภาษาไทยเรียกขนบนศีรษะว่า "ผม" แต่ขนที่บริเวณอื่น จะเรียกว่า "ขน" ขณะที่ในภาษาอังกฤษ เรียกว่า "hair" ทั้งหมด โดยปกติหนังศีรษะของคนเรามีเลือดมาเลี้ยงมาก และทำหน้าที่ควบคุมการกระจายความร้อนของร่างกาย บนหนังศีรษะมีเส้นผมรวมทั้งสิ้น ประมาณ 120,000 เส้น โดย ผมสีบลอนด์จะมีจำนวนเส้นผมมากกว่าสีอื่น ๆ โดยมีประมาณ 140,000 เส้น ผมสีเข้มมีประมาณ 105,000 เส้น ในขณะที่ผมสีแดงจะมีประมาณ 90,000 เส้น

นอกจากเส้นผมบนหลังศีรษะแล้ว ทั่วร่างกาย มีขน และผมรวมทั้งสิ้น 5 ล้านเส้น ในร่างกายของคนเรา ส่วนที่ไม่มีผมและขนเลย คือ ริมฝีปาก ฝ่ามือ ฝ่าเท้า ทั้งนี้พบว่าในแต่ละวัน เส้นผมหลุดร่วงจากหนังศีรษะไม่เกิน 100 เส้น

เหตุปัจจัยที่ทำให้ผมร่วง

• -อายุ, พันธุกรรม และฮอร์โมนเพศชาย ซึ่งพบว่า ถ้าอายุมากขึ้น การเจริญเติบโตของเส้นผม จะโตช้าลง
• -ฮอร์โมนแอนโดรเจน ที่เป็นผลมาจากฮอร์โมนเพศชายที่มีชื่อว่า “แอนโดรเจน” ซึ่งถ้าระดับของฮอร์โมนแอนโดรเจนในร่างกายมีสูง ก็จะส่งผลทำให้ผมร่วง ดังนั้น ทั้งเพศหญิง และเพศชายมีปัจจัยเสี่ยงจากฮอร์โมนแอนโดรเจนได้ทั้งสองเพศ
• -ภาวะตั้งครรภ์ ในเพศหญิง หรือผู้ที่กินยาเม็ดคุมกำเนิดมาเป็นเวลานาน อาจเกิดอาการผมร่วงได้ ซึ่งจะหายเป็นปกติ หลังเลิกกินยาเม็ดคุมกำเนิด หรือหลังคลอดบุตรประมาณ 4-6 เดือน
• -ยาเคมีบำบัด และโรคภัยไข้เจ็บ ผมร่วงที่เป็นผลจากการรักษาโรคมะเร็งด้วยวิธีเคมีบำบัด เป็นสิ่งที่พบเห็น และทราบกันดี แม้ว่าไม่ได้เกิดขึ้นกับยาเคมีบำบัดทุกชนิด แต่ส่วนใหญ่แล้ว มักจะหลีกเลี่ยงได้ยาก นอกจากนี้ ยังมียาอื่น ๆ ที่ทำให้ผมร่วงได้เหมือนกัน เช่น ยารักษาโรคเก๊าต์ ยาต้านอาการซึมเศร้า ยาลดความดันโลหิต และยาโรคหัวใจบางชนิด การใช้วิตามินเอในขนาดสูง ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้ผมร่วงได้มาก และมักจะดีขึ้นเมื่อหยุดยาแล้ว รวมทั้งโรคภัยต่าง ๆ ที่พบบ่อย ในเวชปฏิบัติที่เป็นสาเหตุของอาการผมร่วง ได้แก่ โรคของต่อมไทรอยด์ โรคเบาหวาน โรคติดเชื้อราที่หนังศีรษะ ภาวะขาดธาตุเหล็ก ซึ่งพบได้ในผู้หญิงที่เสียเลือด จากการมีประจำเดือนครั้งละมาก ๆ รวมทั้ง โรคเรื้อรังทั้งหลายเป็นสาเหตุที่ทำให้ผมร่วงได้

การป้องกันไม่ให้ผมร่วง

1. เลือกรับประทานอาหาร และของที่มีประโยชน์ต่อเส้นผม เช่น ธัญพืช, ข้าวกล้อง, งาดำ, เมล็ดทานตะวัน, ฟักทอง
2. ควรนวดหนังศีรษะ เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด เพื่อบำรุงรากผมบ้าง
3. ควรทำความสะอาดผมอย่างสม่ำเสมอ4ค
4. ควรใส่ครีมบำรุงผม ทุกครั้งที่สระผม
5. ควรรับประทานแร่ธาตุ ที่มีประโยชน์ต่อรากผม เช่น Biotin ไบโอติน หรือ Vitamin H จัดเป็นวิตามินชนิดหนึ่ง ในกลุ่มวิตามิน บี จำเป็นสำหรับขบวนการใช้คาร์บอนไดออกไซด์ในร่างกาย ซึ่งช่วยบำรุงผิวหนัง ผม กล้ามเนื้อ และประสาท อาหารที่อุดมไปด้วยไบโอติน ได้แก่ ตับหมู ไตวัว เนื้อวัว ปลาเนื้อขาว น้ำมันปลา ข้าวกล้อง ข้าวโพด รำข้าวสาลี ไข่ นม เนย โยเกิร์ต ผักต่าง ๆ โดยเฉพาะดอกกะหล่ำ กะหล่ำปลี เห็ด และแครอท อย่างไรก็ตาม ขณะนี้ยังไม่มีข้อกำหนดเกี่ยวกับปริมาณของวิตามิน ที่ร่างกายต้องการในแต่ละวัน

การรักษา

1. การรักษาโดยคำนึงถึงสาเหตุหลักและปัญหาเป็นสำคัญ
2. การใช้ยาทา minoxidil เพื่อช่วยเพิ่มเลือดไหลเวียนไปที่บริเวณรากผม และโคนเส้นผม
3. การใช้ยาต้านฤทธิ์ฮอร์โมนแอนโดรเจน ชื่อ finasteride ซึ่งจากการศึกษาวิจัยพบว่า ได้ผลในการรักษาพอสมควร แต่มีข้อควรระวังที่สุด คือ ยานี้ทำให้ทารกในครรภ์พิการได้ ห้ามใช้ในผู้หญิงตั้งครรภ์อย่างเด็ดขาด แต่ในกรณีที่ผมร่วงเป็นหย่อม ๆ แพทย์อาจพิจารณาฉีดยาสเตียรอยด์เฉพาะที่ เพื่อรักษาอาการดังกล่าว หรือพิจารณาใช้ยาแอนทราลินชนิดทา หรือทาร์ชนิดทา ช่วยในการรักษาเพิ่มเติม ซึ่งในปัจจุบันมีเทคโนโลยีในการผ่าตัดปลูกเส้นผมจริง เพื่อช่วยขจัดปัญหาผมร่วง ผมบาง ศีรษะล้านได้