ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ด

เมื่อแฟนสุดเลิฟไม่ยอมคลุม "ถุงยาง" และยังไม่พร้อมมีบุตร ผู้หญิงจึงต้องยึดหลัก "ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน" กินยาคุมปลอดภัยไว้ก่อน  ผู้หญิงทุกวันนี้ นิยมกินยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดกันมากขึ้นกว่าเมื่อก่อน ไม่ใช่กินเพราะคุมกำเนิดอย่างที่ผ่านมาแล้ว แต่ต้องการผลพลอยได้จากยาคุมในอีกมุมหนึ่ง ที่ทำให้ขนาดหน้าอกเพิ่มขึ้น สิวน้อยลง

“การกินยาคุมกำเนิดชนิดเม็ด เพื่อรักษาสิว เพิ่มขนาดหน้าอกให้ใหญ่กว่าปกติ เป็นวิธีที่ไม่ถูกต้อง เพราะ หากเลือกยาไม่สัมพันธ์กับฮอร์โมนในร่างกาย ผลที่ตามมา อาจเป็นผลข้างเคียงจากยา และยังสิ้นเปลืองเงินโดยใช่เหตุ ทางที่ดีควรปรึกษาแพทย์เฉพาะทาง  หรือเฉพาะจุดที่ร่างกายมีปัญหาจะดีกว่า” 

สิ่งสำคัญที่ควรคำนึงในการพิจารณาเลือกซื้อยาคุมกำเนิดชนิดเม็ด คือ จุดประสงค์ของยา ซึ่งเหมาะสำหรับการป้องกันการตั้งครรภ์ ในระยะเวลา 5-10 ปี   เนื่องจาก เป็นวิธีที่ง่าย สะดวก แต่ผู้กินต้องเสียเงินประจำทุกเดือน และต้องรับผิดชอบต่อตัวเอง ในการกินต่อเนื่องในเวลาใกล้เคียงกันทุกวัน

ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดโดยทั่วไป จะประกอบด้วย ฮอร์โมนสังเคราะห์ 2 ชนิด  คือ เอสโตรเจน และโปรเจสโตเจน ออกฤทธิ์คล้ายกับฮอร์โมน ที่มีอยู่ตามธรรมชาติในร่างกาย เพื่อที่จะป้องกันการตั้งครรภ์ คนที่ต้องการคุมกำเนิดด้วยยาคุมควรปรึกษาแพทย์ก่อน

การสังเกตว่า ยาคุมที่กินอยู่มีผลข้างเคียงหรือไม่ สามารถตรวจสอบได้ด้วยตัวเอง เช่น น้ำหนักตัว หลังจากกินยาคุมเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วหรือไม่ มีอาการปวดศีรษะ หรือไมเกรน คลื่นไส้อาเจียน เจ็บตึงคัดเต้านม หน้าเป็นฝ้า ในระยะ 2-3 เดือนแรกของการกินยา   หรือมีอาการต่อเนื่องหรือไม่ และหากพบอาการดังกล่าว ควรพบแพทย์เฉพาะทาง เพื่อขอคำแนะนำในการกินที่ถูกต้อง

สมัยก่อน ยาเม็ดคุมกำเนิดจะมีขนาดฮอร์โมนเอสโตรเจนสูงถึง 150 ไมโครกรัม ซึ่งถือว่าสูงมาก ทำให้เกิดอาการข้างเคียงได้ง่าย   

วิธีเลือกซื้อยาเม็ดคุมกำเนิดที่ปลอดภัย ควรพิจารณายาคุมกำเนิด ชนิดที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนในปริมาณต่ำเป็นอันดับแรก  เพราะ จะมีส่วนช่วยลดอาการข้างเคียงที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องน้ำหนักตัว หลังการกินยาต่อเนื่อง 2-3 เดือน

สำหรับคนที่แพ้ฮอร์โมนเอสโตรเจน และมีอาการน้ำหนักเพิ่มมากจนผิดปกติ ควรรีบพบแพทย์ เพื่อขอรับคำแนะนำเช่นกัน เพื่อสามารถพิจารณา เลือกกินยาคุมชนิดเม็ดแบบอื่น ที่สอดคล้องรับกับฮอร์โมนของร่างกายเรา   เนื่องจากปัจจุบัน มียาเม็ดคุมกำเนิดวางจำหน่ายในตลาดมากมายให้เลือก

ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดมี 3 ชนิดได้แก่ ชนิดฮอร์โมนรวม ชนิดฮอร์โมนเดี่ยว หรือชนิดไร้เอสโตรเจน และยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฉุกเฉิน โดยยาคุมชนิดเม็ดแบบไร้ฮอร์โมนเอสโตรเจน เหมาะสำหรับคนที่แพ้ฮอร์โมนเอสโตรเจน ลดอาการข้างเคียง เช่น น้ำหนักตัวเพิ่ม อาการบวมน้ำ ไม่ตึงคัดเต้านม หน้าเป็นฝ้า รวมถึงลดการปวดศีรษะ แต่อาจมีราคาแพงกว่ายาคุมทั่วไป

การกินยาเม็ดคุมกำเนิดที่เหมาะกับร่างกาย ไม่เพียงลดอาการข้างเคียงดังที่กล่าวมาแล้ว แต่ในระยะยาว มีผลงานวิจัยบ่งชี้อีกว่า มีประสิทธิภาพ ช่วยเรื่องรอบเดือนให้มาสม่ำเสมอ ลดอาการปวดประจำเดือน และประจำเดือนมามาก โรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก และลดอาการเครียด ก่อนมีประจำเดือนได้ รวมถึงลดอาการก่อนวัยหมดประจำเดือน  

การกินยาคุมยังช่วยลดความเสี่ยง ในการเกิดโรคมะเร็งรังไข่ มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก และมะเร็งลำไส้ ลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคกระดูกพรุน ก้อนเนื้องอกที่เต้านม และรังไข่ชนิดไม่ร้ายแรง การอักเสบในอุ้งเชิงกราน และการตั้งครรภ์นอกมดลูกอีกด้วย

สำหรับยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฉุกเฉิน มีประสิทธิภาพคุมกำเนิดเพียง 70% ส่งผลให้ประจำเดือนมาผิดปกติ และอาจมีประจำเดือนแบบกะปิดกะปอยหลายเดือนต่อเนื่อง

สำหรับการมีเพศสัมพันธ์ของวัยรุ่น ควรเลือกกินยาเม็ดคุมกำเนิดแบบปกติจะดีกว่า เพื่อสุขภาพที่ดีในระยะยาว

“การคุมกำเนิดทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นยากินแบบที่เป็นฮอร์โมน ยาฝัง ไม่ได้ป้องกันเรื่องกามโรค หรือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์   หากหลีกเลี่ยงไม่ได้ ควรหาวิธีการป้องกันอย่างอื่นร่วมด้วย เช่น ถุงยางอนามัย”

อีกกลุ่มหนึ่งที่ต้องพูดถึง คือ สาวประเภทสอง ที่หันมานิยมกินยาคุม เพื่อเสริมอึ๋ม นับว่าไม่สมควรกิน  เพราะ การที่หน้าอกใหญ่ขึ้น  เป็นอาการของเซลล์ที่หน้าอก มีการบวมน้ำ เหมือนมีฟองน้ำที่มีน้ำอัดอยู่เยอะ ๆ   ปัจจุบัน ถึงแม้ยังไม่มีงานวิจัย ที่บ่งชี้ว่ามีผลข้างเคียงอย่างใดต่อสาวประเภทสอง แต่ที่น่ากลัว คือ คนที่กินในปริมาณมาก เช้า กลางวัน เย็น อาจส่งผลให้ตับทำงานหนักจนเกิดภาวะตับวายได้

ที่มา
นพ. มานพชัย ธรรมคันโธ
ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล